O Bloque Nacionalista Galego (BNG), a través do seu portavoz en María Pita, Francisco Jorquera, instará ao goberno local no próximo Pleno a tomar medidas urxentes para mellorar a situación crítica dos Arquivos Municipal, tanto o Arquivo Administrativo como o Arquivo Histórico da cidade. Estas dúas seccións, segundo o BNG, están colapsadas, con instalacións inadecuadas para a conservación da documentación e cunha notable falta de persoal técnico.
A situación do Arquivo Administrativo é especialmente preocupante. A maior parte da súa documentación, unhas 68.000 unidades, está almacenada nunha nave na Agrela, mentres que outras 12.000 unidades se atopan no Pazo de María Pita. Esta nave carece das condicións necesarias para asegurar a preservación axeitada da documentación. Ademais, a falta de persoal técnico cualificado impide a correcta descrición e xestión dos documentos, dificultando o acceso á información.
A concesionaria do servizo de celaduría da nave da Agrela, CLN Incorpora, contaba cunha única traballadora para estas funcións. Non obstante, esta empregada asumiu responsabilidades que ían alén do seu contrato, como a xestión de préstamos, devolucións e rexistros topográficos. En 2021, o Concello contratou unha arquiveira, pero o problema persistiu debido ás carencias estruturais.
A raíz dunha denuncia presentada por esta traballadora, a Inspección de Traballo detectou graves deficiencias nas condicións de seguridade da nave da Agrela, ditando a necesidade de aplicar medidas correctoras de urxencia. Sen estas medidas implementadas, a nave foi pechada, e a traballadora foi reubicada en María Pita, agravando aínda máis o problema do acceso á documentación.
Jorquera advertiu que esta situación "pode paralizar en moitos ámbitos a actividade administrativa municipal", xa que o Arquivo Administrativo non só contén documentos esenciais para a xestión administrativa, senón que tamén representa a "memoria viva" do Concello e da cidade. Ademais, fai un chamamento urxente a contratar novas instalacións que cumpran cos requisitos de seguridade e conservación, así como a incorporar persoal cualificado.
En canto ao Arquivo Histórico, situado na Casa da Cultura Salvador de Madariaga, Jorquera destacou a necesidade de máis espazo e persoal. A falta de instalacións adecuadas para a conservación e de persoal técnico que poida realizar labores didácticos, divulgativos e de investigación dificulta o bo funcionamento deste arquivo. Tamén alertou de que as condicións ambientais do edificio, como a temperatura e a humidade, non son as axeitadas para a correcta preservación dos documentos.
O BNG demanda, en definitiva, un plan integral que solucione estas deficiencias de maneira progresiva, coa incorporación de novo persoal e a creación dun novo edificio para o Arquivo Administrativo que permita o correcto desenvolvemento das súas funcións.
