O BNG esixe a rehabilitación e cesión gratuíta do antigo Cárcere da Coruña
O Bloque Nacionalista Galego (BNG) volveu reivindicar a recuperación do antigo Cárcere Provincial da Coruña. No contexto dun bloqueo administrativo e tras unha sentenza recente do Xulgado de Primeira Instancia número 5 da Coruña que declarou nulo o convenio asinado en 2005 entre o Concello e o Goberno, o deputado do BNG, Néstor Rego, rexistrou novas iniciativas no Congreso. O seu obxectivo é exixir ao Ministerio de Interior que renuncie a recorrer a sentenza e que adopte unha estratexia de negociación co Concello para rehabilitar o edificio e cederlle a propiedade de forma gratuíta.
“A sentenza deixou claro que o convenio de 2005 foi inválido, xa que as administracións non podían acordar o intercambio de parcelas sobre bens de dominio público”, explica Rego. A resolución xudicial tamén sinala que o Goberno non entregou nada ao Concello, polo que non hai débeda que devolver. Ante esta situación, o deputado nacionalista considera que a única vía lóxica é a negociación: “O Ministerio debe seguir o exemplo doutras cidades como Soria ou Granada, onde se cederon gratuitamente antigos edificios penitenciarios. Non facelo co cárcere da Coruña sería incomprensíbel”.
Pola súa parte, Francisco Jorquera, voceiro do BNG no Concello da Coruña, lembrou que o convenio de 2005, asinado polo entón alcalde Francisco Vázquez, era ilegal desde a súa orixe. “O terreo do cárcere era propiedade municipal e foi cedido ao Estado para usos penitenciarios. Rematado ese uso, o xusto sería a súa reversión gratuíta ao Concello”, reivindica. Jorquera tamén sinalou que a sentenza estipula que é o Estado o responsable do mantemento do edificio e criticou que, até agora, se intentase trasladar ao Concello un gasto de 2,3 millóns de euros, ademais de reclamar cantidades exorbitantes a través de procesos xudiciais.
Unha oportunidade perdida polo momento
O antigo cárcere da Coruña, que en 2027 cumprirá un século de existencia, deixou de utilizarse como centro penitenciario en 1998, aínda que até 2009 mantivo funcións de inserción social. Desde entón, o edificio permanece abandonado, deteriorándose progresivamente a pesar do seu enorme potencial para albergar iniciativas socioculturais ou proxectos comunitarios.
A polémica en torno a este edificio intensificouse en 2013, cando saíron á luz documentos históricos que acreditaban que o terreo cedido ao Estado debía reverter ao Concello de maneira gratuíta unha vez cesasen as súas funcións carcerarias. Porén, en 2020, o Tribunal Supremo ditaminou que esa reversión gratuíta non era viábel. A pesar desta resolución, a Sociedade de Infraestruturas e Equipamentos Penitenciarios (SEIPSE) reactivou en 2022 unha vía xudicial para reclamar ao Concello case 15 millóns de euros por diversos conceptos.
Unha proposta de futuro
Desde o BNG insisten en que o edificio non pode seguir no seu estado actual. Jorquera anunciou que a formación nacionalista presentará unha moción no próximo pleno municipal para instar ao Concello a retomar as negociacións co Goberno central e garantir non só a cesión gratuíta do inmóbel, senón tamén un compromiso estatal para financiar as obras de rehabilitación.
“É unha cuestión de vontade política”, conclúe Jorquera. Segundo o voceiro, converter o antigo cárcere nun espazo sociocultural sería un exemplo de como recuperar o patrimonio en beneficio da cidadanía.