Descubrindo o patrimonio: a igrexa de Santa Mariña de Parada (Ordes)
Por Miriam García
A igrexa de Santa Mariña de Parada, situada no lugar de Valiño, a tan só catro quilómetros da vila de Ordes, é un exemplo representativo da evolución arquitectónica dunha rexión marcada por distintas etapas históricas. A súa estrutura actual é de estilo neoclásico e foi construída na primeira metade do século XIX, pero ao longo dos anos foron atopándose vestixios dunha edificación románica anterior que contribúen a entender mellor a súa orixe. A igrexa tamén forma parte do Camiño Inglés de Santiago, unha das rutas de peregrinación máis importantes que conectan a Galicia coa súa tradición xacobea.
O frontis da igrexa rematouse en 1862, o que indica que, aínda que a base do templo data de épocas anteriores, as obras continuaron durante máis de dúas décadas. A nave ten unha planta rectangular e os muros combinan seccións encaladas con outras zonas máis descubertas, que permiten observar a estrutura orixinal da construción. Na fachada principal destaca unha porta adintelada, acompañada dun vano, elementos que lle confiren un carácter sobrio e elegante. Ao lado, adóitase observar unha sacristía adosada a un dos laterais da igrexa.
Un dos elementos máis distintivos da súa arquitectura é a espadaña de dous corpos, accesible a través dunha escalinata exterior, que remata a súa silueta e serve como campanario. No interior, a igrexa alberga un retablo adornado con varias esculturas, que engaden valor artístico ao conxunto e profundan na súa función relixiosa.
En canto á súa evolución histórica, a igrexa de Santa Mariña de Parada conserva importantes restos románicos, que se evidencian no muro septentrional, onde se pode observar a porta e unha ventana. A porta está formada por un arco de medio punto peraltado e un tímpano liso, sustentado por mochetas en forma de proa de nave. Neste mesmo muro tamén se localiza unha saetera cegada que só é posible distinguir desde o interior, parcialmente oculta baixo unha capa espesa de xeso. O enlucido da parede fai difícil determinar se tamén se conservan outros elementos románicos no resto do templo.
Exteriormente, no testero da igrexa, tamén se deixa ver a evidencia dunha tronera cegada, que suxire que, nesta zona, tamén se aproveitaron elementos da edificación románica primitiva. As mochetas de proa de nave dan pistas dunha posible datación tardía para a primeira fábrica románica, que se construíu no último terzo do século XII, un período no que moitos templos da comarca foron erixidos.
No interior do templo, ao pé da nave, destaca a pila bautismal de inspiración románica. Esta peza de granito, con medio metro de altura, presenta un fuste cilíndrico e unha copa semiesférica lixeiramente achatada na base, adornada cun cordón no borde. A peculiaridade desta pila é que carece de base e descansa directamente sobre o pavimento, un detalle que a distingue doutros exemplares similares, como a localizada na igrexa de Santo André de Meirama.
A igrexa de Santa Mariña de Parada non só é un espazo relixioso, senón tamén un testemuño arquitectónico e cultural que reflicte a transición entre as diversas épocas da historia galega, desde o románico ata a súa configuración neoclásica, e, ademais, forma parte dun dos itinerarios máis antigos e significativos de peregrinación, o Camiño Inglés de Santiago. A súa presenza dentro da ruta xacobea engade un valor simbólico e cultural á igrexa, facendo dela un punto de referencia para os peregrinos que transitan pola ruta. Ademais, conta cun campo santo que a rodea.