Descubrindo o patrimonio: a igrexa de San Lorenzo de Irixoa
Miriam García
A igrexa de San Lourenzo de Irixoa é unha das marabillas arquitectónicas, xunto ás ermidas de Campo de Toxo e de San Cosme, que se poden atopar neste pequeno municipio situado na comarca de Betanzos. Construída entre os séculos XVI e XVIII, conta cun estilo Barroco, resultado de diversas modificacións ao longo da súa historia.
Esta é unha pequena igrexa parroquial de única nave rectangular, presbiterio e sancristía de corpo cuadrangular. No seu interior, o espazo entre a nave e o presbiterio está delimitado por un impresionante arco triunfal. O pavimento é de pedra e destaca un coro alto realizado en madeira, ao que se pode acceder desde o interior.
Externamente, os muros están construídos con cachotería, un estilo tradicional no que se usan pedras pequenas, irregulares e normalmente non labradas, unidas con argamasa de cal ou cemento. Nas esquinas, utilizan-se pezas irregulares de granito.
A cuberta é de tella curva a dúas augas, salvo na sancristía, que presenta tres augas. A fachada principal, de deseño sinxelo, está organizada nun único corpo con porta rectangular e unha espadana simple que completa a sobria estética do conxunto.
No exterior do edificio, a decoración está centrada na fachada principal. Sobresaen unha cruz de pedra no testado do presbiterio e outra, menos chamativa, no testado da nave. A fachada, de deseño sinxelo e construída con cachotería, segue un esquema pentagonal.
Ademais, conta cunha porta principal de acceso alintelada, con pezas que parecen ser restos dun arco de medio punto da igrexa anterior e unha placa cunha inscrición apenas lexíbel sobre o ingreso. Xunto a ela, hai unha xanela rectangular cunha moldura destacada que sobresae lixeiramente.
No vértice superior da fachada, destaca unha espadana flanqueada por dous pináculos moldurados e rematados en bóla. A espadana é de dous corpos: o primeiro presenta dous arcos de medio punto sobre piares, nos cales se sitúan as campás. O segundo corpo inclúe un arco de medio punto flanqueado por pináculos piramidais, tamén rematados en bóla, e un acroterio con un pináculo alongado rematado cunha cruz de forxa.
Doutra banda, os seus exteriores inclúen un cemiterio que rodea o templo pola parte traseira e unha pequena zona verde.
