Curtis abre o prazo para a Liga das Sebes en Fisteus, a iniciativa que recupera os valados vivos nas fincas agrarias
A parroquia de Santa María de Fisteus, no concello de Curtis, convértese este outono nun laboratorio de biodiversidade. O Diario Oficial de Galicia publica a resolución do Instituto de Estudos do Territorio que fixa as bases da Liga das Sebes, un concurso dirixido ás persoas titulares de predios de substitución na zona de concentración e reestruturación parcelaria de Fisteus que queiran restaurar e crear sebes vivas nos bordos dos camiños agrícolas.
As sebes tradicionais, formadas por liñas de árbores e arbustos autóctonos, foron durante décadas un elemento clave da paisaxe agraria galega: marcaban os límites das fincas, protexían os cultivos do vento, melloraban o solo e ofrecían refuxio á fauna, actuando como auténticos corredores ecolóxicos. A iniciativa A Liga das Sebes nace precisamente co obxectivo de recuperar esa rede natural na Zona de Concentración Parcelaria de Fisteus, implicando directamente á veciñanza propietaria das terras.
O programa forma parte da acción piloto Green InfrasTREEcture in the Landscape, integrada no proxecto europeo GIFT Green Infrastructure for Forest and Trees, cofinanciado polo programa Interreg Europe. Galicia é un dos territorios escollidos para probar novas fórmulas de creación de corredores ecolóxicos, e unha das dúas accións piloto previstas céntrase precisamente na plantación de árbores e arbustos nas marxes dos camiños rurais de Fisteus para restaurar sebes que conecten hábitats e melloren a biodiversidade.
Segundo as bases publicadas, poderán participar na convocatoria as persoas físicas ou xurídicas propietarias de predios de substitución con superficie agraria útil na zona de concentración parcelaria de Fisteus, sempre que estes terrenos limiten con camiños de recente apertura. A Administración comprobará de oficio a titularidade das fincas. A inscrición é voluntaria e gratuíta.
As persoas seleccionadas recibirán, sen custo, planta autóctona (árbores e arbustos), estacas ou proteccións básicas cando sexa preciso e asesoramento técnico individualizado para deseñar e executar as plantacións. Como contraprestación, comprométense a participar nas xornadas formativas, plantar as sebes propostas e mantelas nun bo estado de conservación durante un mínimo de cinco anos, permitindo o seguimento técnico das actuacións e compartindo imaxes e información básica sobre a súa evolución.
A selección das solicitudes farase ata esgotar o material dispoñible. Se a demanda supera a dispoñibilidade, aplicaranse criterios de prioridade como a lonxitude dos lindeiros con camiños, a continuidade entre fincas veciñas para favorecer a conectividade ecolóxica, a pertenza das parcelas a explotacións inscritas no Rexistro de explotacións agrarias de Galicia, a súa localización en áreas de alta visibilidade paisaxística e a orde de entrada das inscricións.
O prazo para anotarse na Liga das Sebes está aberto desde o 26 de novembro, día da publicación da resolución no Diario Oficial de Galicia, ata o 15 de decembro de 2025. As solicitudes deberán presentarse preferentemente por vía electrónica a través da plataforma apunta.xunta.gal, no formulario habilitado para a iniciativa A Liga das Sebes en Curtis, aínda que tamén se poderán rexistrar de forma presencial nos lugares habituais da administración. As persoas participantes recibirán unha confirmación por correo electrónico unha vez feita a inscrición.
A execución das plantacións organizarase mediante un calendario que se trasladará ás persoas participantes, combinando a entrega de planta co asesoramento sobre as especies máis axeitadas e a forma de disposición das sebes vivas. A Xunta, o Concello de Curtis e o Grupo Naturalista Hábitat complementan esta acción con faladoiros, reunións veciñais e obradoiros prácticos que xa comezaron nas últimas semanas na parroquia de Fisteus para explicar o proxecto e resolver dúbidas da veciñanza.
A resolución recolle tamén un recoñecemento simbólico ás mellores sebes. Antes de que remate agosto de 2026 valorarase, a través dun xurado ligado ao proxecto GIFT, que intervencións destacan polo seu valor estético, integración na paisaxe, diversidade de especies e contribución á conectividade ecolóxica. As fincas seleccionadas recibirán un distintivo público de boas prácticas ambientais, sen contido económico, e serán incorporadas ao visor da Guía de valados de Galicia.
Alén do impacto directo na paisaxe de Fisteus, a Liga das Sebes está deseñada para encaixar cos requisitos da Política Agraria Común. O mantemento de elementos paisaxísticos como sebes e lindes considérase unha das boas condicións agrarias e ambientais da terra, polo que as actuacións que conserven estes valados vivos poderán ser valoradas de forma positiva de cara ás futuras axudas da PAC, sempre que se respecte a normativa e se manteña a funcionalidade ecolóxica das sebes ao longo do tempo.